Uzman Diyetisyen, Gıda Teknikeri, Beslenme Uzmanı ve Eğitmen Derya Güzel ile son zamanlarda özellikle sosyal medyada tartışma konusu olan ekmek üzerine bir röportaj gerçekleştirdik.
Öncelikle sizi tanıyalım. Derya Güzel kimdir? Neler yapar?
Derya GÜZEL: Elbette 2020 yılından bu yana kişisel kliniğimde beslenme danışmanlığı yapıyorum. Bunun yanı sıra dönemsel olarak Türkiye’nin önde gelen restoran ve kafelerinde gıda teknikeri olarak da çalışıyorum.
Açıkçası, 2020’de kendi kliniğimi kurmuş olsam da gıda sektöründeki yolculuğum 2010 yılına uzanıyor. O zamandan beri birçok kurumsal firmada gıda teknikeri olarak görev aldım.
Ben gıda sektöründe olmayı hakikaten seviyorum. Bu nedenle de gıda alanında kendimi sürekli geliştirmeye çalışıyorum. Bu arada İstanbul Aydın Üniversitesi’nde yüksek lisans sürecindeyim.
Hedefim beslenme alanında doktora yaparak akademik kariyerimi sürdürmek. Bunların yanı sıra; üniversitelerde ve kamu kurumlarında gıda ve beslenme konularında eğitimler ve seminerler veriyorum.
Kısacası akademik çalışmalarımı mesleki deneyimle birleştirip bu alanda katkı sağlamayı sürdürüyorum.
Direkt soracağım; ekmek zararlı mı yoksa yararlı mı?
Derya GÜZEL: Ekmek, sağlıklı bir gıda olabilir; ancak bu, tüketilen ekmeğin türüne bağlıdır. Tam tahıllı ekmekler lif ve besin açısından zenginken, beyaz ekmekler hızlı sindirilen karbonhidratlar içerir ve bu da kan şekerini hızla yükseltebilir.
Dolayısıyla, ekmek tüketiminin zararlı veya yararlı olup olmadığı, hangi tür ekmeklerin tercih edildiğine ve bireyin genel beslenme alışkanlıklarına bağlıdır. Önerilen, tam tahıllı seçenekleri tercih ederek ölçülü tüketmektir.
Karar verme aşamasında şunu çok belirlemek gerekir; kime göre neye göre…
Ekmeğin zararı üretim koşulları mı yoksa içerisindeki katkı maddeleri mi?
Derya GÜZEL: Aslında her ikisi de diyebiliriz. Ekmeğin zararı, hem üretim koşullarına hem de içerisindeki katkı maddelerine bağlıdır. Sanayi üretiminde kullanılan rafine unlar ve katkı maddeleri, besin değerini düşürebilir ve sağlık sorunlarına yol açabilir.
Tam tahıllı ve doğal içeriklerle üretilen ekmekler genellikle daha sağlıklı bir seçenektir. Evde çeşitli unların karışımı (badem unu, nohut unu, mercimek unu, tam tahıllı un, karabuğday unu vb) ile kendi yaptığınız ekmeği kesinlikle öneririm.
GDO’lu tohumlar nedeniyle ekmeğin günümüzde zararlı olduğu söyleniyor ve ata tohumu ile üretilen buğdayla yapılan ekmeğin zararlı olmayacağı ifade ediliyor. Siz ne düşünüyorsunuz?
Derya GÜZEL: GDO’lu tohumlar, verimlilik sağlamak için geliştirilmiş olsa da sağlık üzerindeki uzun vadeli etkileri hâlâ tartışmalıdır.
Ata tohumu ile üretilen buğdaylar genellikle daha doğal ve besin değeri yüksek olabilir. Ancak, bu tür buğdayların zararsız olduğu kesin olarak kanıtlanmamıştır.
Genel olarak, sağlıklı bir diyet için doğal, organik ve az işlenmiş ürünlerin tercih edilmesini öneririm. Bireylerin kendi sağlık durumlarına göre bilinçli seçimler yapmaları önemlidir.
Memleketimize gittiğimizde yediğimiz ekmekle büyük şehirlerde yani özellikle de İstanbul’da yediğimiz ekmek arasındaki fark neden? Sanki köyde üretilen ekmek insanı rahatsız etmiyor. Veya bize mi öyle geliyor?
Derya GÜZEL: Köyde üretilen ekmek ile büyük şehirlerdeki ekmek arasındaki farklar, malzeme kalitesi, üretim yöntemleri ve tazelikten kaynaklanıyor. Köy ekmekleri genellikle doğal ve az işlenmiş malzemelerle yapılırken ve katkı maddesi kullanılmazken, şehirdeki ekmekler katkı maddeleri içerebilir.
Ayrıca, köy ekmekleri taze tüketilirken, şehirdeki ekmekler uzun raf ömrü için üretilir ve bekletilir. Bu farklar, köy ekmeklerini daha sağlıklı ve lezzetli hissetmemize neden olabilir.
Ayrıca çocukluk hatıralarının da böyle hissetmemizde bir payı olabilir aslında… İnsanın çocukken yaşadığı her şey aklında hep iyi yerdedir genellikle öyle değil mi?
Diyet programı oluştururken danışanlarınızla ekmek nedeniyle bir pazarlık yaşanıyor mu? Siz de biliyorsunuz ki Türk toplumunda ekmeksiz sofra çok da doyurucu kabul edilmez.
Derya GÜZEL: Evet, diyet programı oluştururken danışanlarla ekmek ve özellikle çikolata konusunda sık sık bir pazarlık süreci yaşanıyor. Ancak bazı danışanlarımla aksi durumu da yaşıyorum.
Ekmek yazmak istediğimde ben ekmek ağzıma sürmüyorum şeklinde direnişler de söz konusu oluyor. Danışanlarıma ekmek konusunda dengeli bir yaklaşım öneriyorum.
Tam tahıllı veya çavdar ekmeği gibi daha sağlıklı seçenekler tercih edilmesini teşvik ediyorum ve porsiyon kontrolü ile birlikte ekmeği diyetin bir parçası haline getirmelerini sağlıyorum.
Ekmeğin yanında yeterli miktarda sebze ve protein kaynakları ile dengeli bir tabak oluşturarak hem doyurucu hem de sağlıklı bir beslenme planı oluşturmaya çalışıyorum. Böylece, ekmeği tamamen ortadan kaldırmak yerine, sağlıklı bir şekilde tüketmelerini sağlıyorum.
Bu yaklaşım, hem psikolojik olarak daha kabul edilebilir oluyor hem de danışanların beslenme alışkanlıklarını sürdürebilmeleri açısından önemli.
İdeal bir diyet programında bir insanın günlük tüketmesi gereken ekmek miktarı nedir?
Derya GÜZEL: İdeal bir diyet programında bir insanın günlük tüketmesi gereken ekmek miktarı, bireyin enerji ihtiyacına, aktivite seviyesine ve genel beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak değişir.
Ancak genel bir kılavuz olarak, çoğu yetişkin için günde 1-3 dilim tam tahıllı veya çavdar ekmeği önermekteyim.Bu miktar, dengeli bir diyetin parçası olarak karbonhidrat, lif ve besin öğeleri sağlamaya yardımcı olur.
Ayrıca, ekmek tüketiminin yanında yeterli miktarda sebze, protein ve sağlıklı yağlar da alınması önemlidir. Dolayısıyla, bireylerin kendi ihtiyaçlarına göre ekmek miktarını ayarlamaları ve diyetlerini dengeli bir şekilde oluşturmaları gerektiğini hatırlatmakta fayda var.
Hangi ekmek türünü önerirsiniz?
Derya GÜZEL: Bunu genel geçer ifadelerle anlatmak yerine şöyle tanımlayarak açıklayayım. Hatta maddeler halinde sıralamak daha doğru olur.
- Tam Tahıllı Ekmek: Yüksek lif içeriğiyle sindirime yardımcı ve tokluk hissi sağlıyor.
- Çavdar Ekmek: Daha düşük glisemik indeksi ile kan şekerini dengeliyor.
- Keten veya Chia Tohumlu Ekmek: Omega-3 yağ asitleri ve lif bakımından zengin besleyici bir alternatif.
- Gluten İçermeyen Ekmek: Gluten intoleransı olanlar için yada çölyak hastaları için uygun seçeneklerdir
- Ekşi Mayalı Ekmek: Doğal fermentasyonla yapılır, sindirimi kolaylaştıran probiyotikler içerir.
Evet, bu ekmek türleri sağlıklı bir diyetin parçası olarak tercih edilebilir. Bireylerin kendi sağlık durumlarına göre seçim yapmaları gerekmektedir.
Ekmek üzerine sanıyorum ki bu kadar detaylı bir röportaj yapılmamıştır. Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederiz. Eklemek istedikleriniz var mı?
Derya GÜZEL: Röportaj için teşekkür ederim ve şunu da söylemeden geçmek istemem; beslenme uzmanı olmasam ben de halen her yemeğin yanında ekmek tüketen biriydim.
Ancak mesleğimin bana kazandırdığı farkındalık bu davranışı sergilememi engelliyor. Yani meseleye biraz farklı ve profesyonel bir pencereden bakıyorum. Şu da bir gerçek ki birçok alışkanlık gibi beslenme alışkanlıkları da ailede kazanılıyor.
Doğrusunu yanlışını bilmek için de çok sorgulamak gerekiyor. Mesela şimdi şöyle bir düşününce bir dönem ben ekmekle makarnayı ve mantıyı neden yemişim diyorum.
Evet, ekmek, beslenme ve diyet konusunun önemli bir parçasıdır. Bu bir gerçek. Ve o yüzden de bu konuda doğru bilgilendirme yapmak oldukça değerlidir. Son olarak şunu da eklemek istiyorum; bireylerin sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirebilmeleri için doğal ve az işlenmiş gıdalar tüketmeye özen göstermelerini öneririm.
Ayrıca, her bireyin ihtiyaçlarının farklı olduğunu unutmadan, kişisel hedefler ve sağlık durumları doğrultusunda bir beslenme uzmanıyla çalışmanın faydalı olacağını unutmamak gerekir.
Bu arada okuyucularınız bana bana web sitemden veya sosyal medyadan ulaşabilir. Özellikle Instagram ve Linkedin üzerinden ulaşıldığında daha hızlı ve etkili dönüş sağlayabilirim.
Linkedin : https://www.linkedin.com/in/derya-guzel/
Instagram : https://www.instagram.com/dytguzelderya/
Web Site : https://www.deryaguzel.com
KadınTR kadın haberleri, kadın sağlığı, magazin, moda, güzellik, cilt bakımı, teknoloji, çocuk sağlığı ve tüm Kadınlar ile ilgili haberleri araştıran, derleyen, onları özetleyerek size sunan bir website’sidir.
